تأثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر خصوصیات کمی و کیفی درمنه خزری

امروزه به تولید گیاهان دارویی جهت رفع نیازهای پزشکی و کاهش استفاده از داروهای شیمیایی توجه شایان ذکری شده است. شرایط محیطی که این دسته از گیاهان می توانند در آن ها رشد کنند، منجر به تغییرات بسیار مهمی در میزان و کیفیت ماده موثره آن ها می شود. با وجود این، امکان کنترل برخی عوامل میسر نبوده، ولی می توان با روش هایی اثرات محیطی را به گونه ای مدیریت نمود که گیاه تحت آن شرایط پتانسیل بالقوه ی خود را ظاهر سازد. گیاه درمنه خزری (artemisia annua l.) یکی از گیاهان دارویی مهمی است که امروزه کاربردهای بسیار زیادی در درمان بیماری ها از جمله سرطان و مالاریا داشته است. این تحقیق به منظور بررسی اثر کودهای زیستی (نیتروکسین، بیوفسفر و ورمی کمپوست) و شیمیایی (نیتروژن و فسفر) بر خصوصیات کمی (ارتفاع ساقه، تعداد ساقه ی فرعی، تعداد برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی و زیر زمینی و میزان آب موجود در اندام های هوایی و زمینی در 2 مرحله ی قبل و بعد از گلدهی) و کیفی (محتوی کلروفیل (a، b و کل)، محتوی ماده ی موثره ی آرتمیزینین و محتوی پرتئین محلول در برگ) گیاه درمنه خزری، آزمایشی در سال 1389 به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در گلخانه ای آموزشی واقع در استان تهران اجرا و مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایشات کیفی در آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه جامع همدرد هندوستان انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل کود شیمیایی (نیتروژن و فسفر) در چهار سطح (0، n40p40، n80p40 و n80p80) و کود زیستی در چهار سطح (عدم کوددهی، نیتروکسین (حاوی باکتری های محرک رشد ازوتوباکتر و آزوسپیریلوم)، بیوفسفر (حاوی باکتری های محرک رشد باسیلوس و سودوموناس) و کود ورمی کمپوست بود. نتایج نشان داد که استفاده از کودهای بیولوژیک، همچنین افزایش سطوح مختلف کودهای شیمیایی (نیتروژن و فسفر) تأثیر معنی داری در ویژگی های مورد بررسی داشت. بررسی مقایسه میانگین ها نشان داد که کاربرد کودهای بیولوژیک منجر به افزایش معنی داری در تمامی صفات مورد نظر شد و در بین کودهای بیولوژیک، تیمار ورمی کمپوست بیشترین تأثیر را نسبت به تیمار عدم استفاده از کودهای بیولوژیک (شاهد) داشت. از مقایسه میانگین ها کاربرد سطوح مختلف کودهای شیمیایی نیز می توان دریافت که مصرف 80 کیلوگرم نیتروژن توأم با 80 کیلوگرم فسفر بیشترین افزایش را در صفات در مقایسه با شاهد و سایر تیمارها داشت. اثر متقابل در ارتفاع ساقه قبل از گلدهی، وزن خشک ساقه بعد از گلدهی و محتوی آرتمیزینین در سطح 1 درصد و در وزن تر و خشک ساقه، میزان آب ساقه، وزن تر و خشک برگ قبل از گلدهی، ارتفاع ساقه، تعداد ساقه ی فرعی، وزن تر ساقه، میزان آب ساقه، طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه بعد از گلدهی و میزان کلروفیل (a، b و کل) در سطح 5 درصد معنی دار شد.